Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)

Hinek taybetmendiyên erênî ya rênivîsa kurdî-latînî henin ku, dibin sedemê bedewbûn, tekûzbûn, pêşketîbûn û serxwebûna wê rênivîsê. Herwekî nivîskarê hêja Bavê Nazê[1] jî amaje iye; hinek ji wan taybetmendiyan û pirsgirêkên elifbêya kurdî-erebî wiha ne:

1- Elifbêya kurdî elifbêyeka fonêtîkî ye, ango her tîpek ji bilî pevdenga (xw)’yê, nîşana dengekî ye. Ji ber vê yekê elifbêya kurdî-latînî baştir ji elifbêya kurdî-erebî li sewt û dengên zimanê kurdî tê.

Ziman: Zanyar Mîr Celadet Alî Bedir Xan, Danerê Elifbêya Kurdî-Latînî

Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)

Birastî hinek kes di vê cîhanê de henin ku, serkaniya bereket û şanaziyê ne. Ev bereket û şanazî ne tenê ya neteweyekî û welatekî ye; belkî ya timê cîhanê û mirovatiyê ye. Herusa mirina wan kesan jî ziyaneka mezin e, ne tenê bona neteweyekî û welatekî; belkî timê cîhanê ziyanê jê dibînin.

Malbata hêja û birûmet a Bedirxaniyan weke çavkaniyeka welatparêz, rewşenbîr û siyasetmedar, yek ji wan malbatên serfiraz û xwedanbandor li Kurdistan û cîhanê ye. Bandor û hîkariya vê malbata qedirbilind di warê dîrok, çand, ziman, wêje, rewşenbîrî, welatperwerî û doza gelê kurd de, pir zêde û gelekî girîng e. Camêrên vê malbata birûmet gelek berhem û çelengiyên kurdan nîşanî cîhanê dane.

Xelîl Xeyalî (1876-1926 ji Modka ye, ji qebîleya “Mûdan” e. Li cem Seîdê Nûrsî (1876-1960) ders girtiye û gelek di bin bandora wî de maye. Di dawiya sedsala 19an de çûye Stenbolê û li wê derê li ser xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî xebat iye. Di sala 1908an de li Stenbolê di damezirandina komeleyên bi navên “Kurd Te’avun û Teraqî” û “Kurd Neşrê Me’arif” de cih girtiye. Ji bo perwerdeina zarokên kurdan bi zimanê kurdî di sala 1910an de ji aliyê  komeleya “Kurd Neşrê Me’arif” ve li Çemberlîtaşê yekemîn dibistana kurdî bi navê “Kurd Nimûne İbtidaîsi-Meşrutiyet” hatiye veki- rin. Xelîl Xeyalî di veina vê dibistanê de rolek mezin lîstiye. Di vê dibistanê de li gor elfabeya wî ya ku em ê jê behs bikin, perwerdeyî bi zimanê kurdî hatiye in. Di sala 1912an de li Stenbolê ji aliyê hinek xwendevanên kurd ve komeleya “Hêvî” hatiye damezirandin û heta Şerê Cîhanê yê Yekem dewam iye. Xelîl Xeyalî di damezirandina vê komeleyê de jî roleke girîng lîstiye.[1] Armanca herî girîng ya vê komeleyê ji bo hêsanina xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî amadeina elfabeyeke kurdî bû. Xelîl Xeyalî di kovara bi navê “Rojî Kurd” de, ku organa weşanê ya vê komeleyê bû, li ser xwendin û 

Bi munasebeta vê rojê, dixwazim li ser dewra sereke ya çapina eserên kurdî, xebatên li ser nivîsandina kurdî û alfabeyê bikim. Babeteke girîng a weşanên salên destêka 1900î, nivîs û gengeşeyên li ser xebata ziman û eserên kurdî ye. Di vê çarçoveyê de; ji nû ve çapina berhemên klasîkên kurdî, nivîs û nûçeyên di derheqê xebatên rêxistinên kulturî û sîyasî yên kurdan de, sansora li ser zimanê kurdî, meseleya şêwe û dîyalektan, hewldanên standartina zimanê kurdî û çêina alfabeyeke nû, babetên tewr girîng ên nivîs û nivîskarên weşanên wê demê bûn.

Feqet îro dema ku behsa bikaranîna alfabeya latînî ji bo nivîsîna zimanê kurdî bête in, pêşîyê Celadet Bedirxan tête bîra me. Bêguman di pêkanîna şiklê dawî û tetbîqina vê alfabeyê de para Celadet Bedirxan û ekola Hawarê gelek zêde ye. Lêbelê di kudandina vê rê de keda gelek mirovên berîya wî jî hene, divê ew jî bêne bi bîrxistin û ev encam, wek pêvajoyeke gehiştî û kolektîf bête dîtin. Lewra li ser vî babetê nêrînên cihê cihê hene.

Qedrî Cemîl Paşa, di bîranînên xwe de li ser rabirdûya xebata bikaranîna alfabeya latînî û gengeşeyên li ser vî babetê dibêje:

“Pêşniyara qebûlina tîpên (herfên) latînî, cara yekemîn di sala 1913yê de ji layê memurê posteya Stenbolê Fewzî Beg ve hatîye in ku bi xwe jî endamê Komela Hêvî bû. Her weha Dr. Abdullah 

با سلام 

 برای ثبت‌نام آموزش زبان کردی در بخش های آموزش:

1-نوشتار ابتدایی: ڕێنووسی سەرەتایی ئارامی (سۆرانی)   لاتینی (کورمانجی)

2-دستور زبان: ڕێزمانی کوردیی ژووروو (سۆرانی)    کوردیی خواروو (کورمانجی)

فرم زیر را پرکنید و در بخش "کلاس موردنظر" یکی از بخش های بالا را باساس سابقه خود انتخاب کنید.

توجه : این دوره‌ها به ترتیب می‌باشد یعنی اگر دوره "" 1-ڕینووسی سەرەتایی"" را نگذرانده باشید نمیتوانید در دوره ""2-ڕێزمان"" شرکت کنید.

برای کسب اطلاع بیشتر درباره دوره ها، چگونگی ثبت‌نام، منابع دوره ها، شناخت کادر آموزشی "فێرگەی زمانی کوردی_شاری شنۆ" و بسیار اطلاعات دیگر پیشنهاد میکنم حتما روی راهنما/عکس کلیک کنید در غیر این صورت به ادامه مطلب بروید و در بخش "ڕێنووس سەرەتایی" فرم 1 یا ڕێزمان فرم ٢ ثبت نام خود را کامل کنید.

راهنــما

مهم ترین سوالی که در این بخش با آن مواجه می‌شویم پاسخ به این سوال است که:

نوشتار ابتدایی زبان کردی چه اهمیتی دارد؟

در جواب به این سوال باید گفت که نوشتار ابتدایی زبان کردی در اصل زیربنای یاد گرفتن تمام بخش‌های آموزش زبان کردی است برای تمام کسانی که می خواهند به زبان کردی بنویسند، بخوانند و یا یادبگیرند نوشتار ابتدایی زبان کردی واجب و ضروری است.

چنانکه، در حدی برای کردزبانان مهم است که اگر نتوانند به زبان خودشان بخوانند و بنویسند بنا به گفته‌ی سازمان یونسکو"بیسواد" محسوب میشوند حتی اگر در به کارگیری زبان‌های دیگر به استادی رسیده باشند.

پس یادگیری این بخش از آموزش در هر صورتی لازم و ضروری است.

برای توضیحات بیشتر و نحوی یادگیری "آموزش نوشتار کردی" پیشنهاد میکنم به ادامه مطلب مراجعه کنید.

Kurdish Alphabet - ئەلفبێی کوردی

Learn Kurmanji Kurdish ‏ فێربوونی زمانی کوردی کرمانجی لە ڕێگەی ئاوازو چەند وانەیەکی کورت.

 نەرمەواڵەکانی ئەم بەشە کە دەتوانن لە (ادامه مطلب) دایان بگرن

فێربونی کوردی بۆ منداڵان

فێربوونا پیتێن كوردی

 فێربوونی کورمانجی

ئەلفوبێکانی کوردی kurdish‏

Kurdish Alphabet - ئەلفبێی کوردی

منداڵانی کوردستان

Learn Kurdish‏/کوردیی کورمانجی بە وێنە

كه‌لاسو یوه‌مو هورامى

نەرمەواڵەکانی ئەم بەشە

وتەی زێریین

وتەی ئاڵتونی

وتەی ناوداران1

وتەی ناوداران2

وته به‌نرخه‌کان

پەندی پێشینان کوردی، پیرەمێردوتە

ووتەی بە نرخ

ووتەی ناوداران3

وتە و ئامۆژگاری

وتەکانی ئارام

Xelîl Xeyalî (1876-1926 ji Modka ye, ji qebîleya “Mûdan” e. Li cem Seîdê Nûrsî (1876-1960) ders girtiye û gelek di bin bandora wî de maye. Di dawiya sedsala 19an de çûye Stenbolê û li wê derê li ser xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî xebat iye. Di sala 1908an de li Stenbolê di damezirandina komeleyên bi navên “Kurd Te’avun û Teraqî” û “Kurd Neşrê Me’arif” de cih girtiye. Ji bo perwerdeina zarokên kurdan bi zimanê kurdî di sala 1910an de ji aliyê  komeleya “Kurd Neşrê Me’arif” ve li Çemberlîtaşê yekemîn dibistana kurdî bi navê “Kurd Nimûne İbtidaîsi-Meşrutiyet” hatiye veki- rin. Xelîl Xeyalî di veina vê dibistanê de rolek mezin lîstiye. Di vê dibistanê de li gor elfabeya wî ya ku em ê jê behs bikin, perwerdeyî bi zimanê kurdî hatiye in. Di sala 1912an de li Stenbolê ji aliyê hinek xwendevanên kurd ve komeleya “Hêvî” hatiye damezirandin û heta Şerê Cîhanê yê Yekem dewam iye. Xelîl Xeyalî di damezirandina vê komeleyê de jî roleke girîng lîstiye.[1] Armanca herî girîng ya vê komeleyê ji bo hêsanina xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî amadeina elfabeyeke kurdî bû. Xelîl Xeyalî di kovara bi navê “Rojî Kurd” de, ku organa weşanê ya vê komeleyê bû, li ser xwendin û 

 نەرمەوالەکانی ئەم بەشە کە دەتوانن لە بەردەوام (ادامه) دایانبگرن و کەڵکی لێ وەربگرن.

WQFerheng

SardamDict Pro.apk

بە ناوی خودا

مژار: بەڕێوەچوونی پۆلی فێرکاریی زمانی کوردی لە شاری شنۆ

مامۆستای وانەبێژ: سارا خەنشا 

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی (ساختومانی پیران)

ڕێکەوت: 1398/10/21

ڕادەی بەشداربووان: 10 کەس

شرۆڤەی زیاتر: ئەم خولە بە زەحمەتەکانی سارا خەنشا بەڕێوە چوو.

لە یەکەم دانشتنی فێرگەدا کاک هەژار شنۆیی باسی گرینگی زمانی کوردی و هۆی بەڕێوەچوونی ئەم پۆلانەی کرد.

بە ناوی خودا

مژار: فێرکاریی ڕێنووسی سەرەتایی لە هاوینێ ئاستی دووەم و سێهەم

ئاستی دووەم بۆ منداڵان بوو

ئاستی سێهەمیشی بۆ گەورەکان

مامۆستای وانەبێژ: هەر دوو ئاست خاتوون ئاسیە ئاسریس

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی

ڕێکەوت: 1397/4/15

ڕادەی بەشداربووان:12 کەس گەورەکان __ 7 کەس منداڵەکان

شرۆڤەی زیاتر: ئەم خولەش لە هەر دوو ئاست بە سەرکەوتوویی و ئەستەمی مامۆستا ئاسیە بەڕێوە چوو.

بۆ دیتنی وێنەکان لەسەر بەردەوام کرتە بکە

بە ناوی خودا

مژار: زاراوەی کورمانجی (شکاکی، هەرکی، بادینی، بۆتانی، خۆراسانی و هەتد) گەورەترین زاراوەی زمانی کوردییە و شاری شنۆش بێبەری نییە لە ئاخێوەرانی ئەم زاراوەیە و هەروەتر فێربوون و تێگەیشتن لەم زاراوەیە بۆ سۆرانییەکانیش پێویستە. هەر بۆیە فێرگە بۆ دووەمین جار خولێکی دیکەی زاراوەی کورمانجی بەڕێوە برد.

لە پۆلی کورمانجیدا هەم فێری زاراوەی کورمانجی و هەم فێری ئەلفبێی لاتینیی کوردی دەبن.

مامۆستای وانەبێژ: هەژار شنۆیی

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی 

ڕێکەوت: 1397/4/15

ڕادەی بەشداربووان: 9 کەس

شرۆڤەی زیاتر: لەم خولە بۆ ئەوەڵ جار کتێبی " فێربوونا زمانێ کوردی ئاستا دەستپێک" فێرکاریی کرا و بۆ ئەوەڵ جاریش بوو کە مامۆستایەکی تازەی زاراوەی کورمانجی بە ناوی کاک سالار نەبیزادە کە خۆشی کورمانجە کەم‌کەم دەستی بە وانەکوتن کرد و بڕیار درا کە بۆ خولەکانی داهاتوو ئەم بەڕێزە خولەکانی ڕێنووسی سەرەتایی کورمانجی بەڕێوە ببات.

بۆ یەکەم جاریش ڕێزمان لە ڕێنووسی لاتینی کورمانجی جیا کرا.

بە ناوی خودا

مژار: بەڕێوەچوونی خولەکی دیکەی فێرگەی زمانی کوردی لە بواری ڕێنووسی سەرەتایی شەوانە لە مانگی ڕەشەمە

مامۆستای وانەبێژ: عەبدوڵڵا سەلامەت و هەژار شنۆیی

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی (ساختەمانی پیران)

ڕێکەوت: 1397/12/11

ڕادەی بەشداربووان: 7 کەس

شرۆڤەی زیاتر: ئەوەڵین خولی شەوانەی فێرگەی زمانی کوردی کە دوای کێشەیەک کە بۆ کاک عەبدوڵڵا پێش هات هەژار شنۆیی بەردەوامی خولەکەی وەئەستۆ گرت.

بۆ زانیاری سەبارەت بەم خولە لەسەر بەردەوام کرتە بکە.

بە ناوی خودا

مژار: بەڕێوەچوونی خولەکی دیکەی فێرگەی زمانی کوردی لە بواری ڕێنووسی سەرەتایی لە مانگی ڕەشەمە

مامۆستای وانەبێژ: ئاسیە ئاسریس

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی (ساختەمانی پیران)

ڕێکەوت: 1397/12/11

ڕادەی بەشداربووان: 8 کەس

شرۆڤەی زیاتر: ئەوەڵین خولی وانەبێژی خاتوون ئاسیە ئاسریس بوو کە بە خۆشی و جوانی بەڕێوە چوو.

بۆ زانیاری سەبارەت بەم خولە لەسەر بەردەوام کرتە بکە.

فێرگەی زمانی کوردیی شاری شنۆ  ڕێوڕەسمەک بۆ ئەو فێرخوازانە گرت کە بڕوانامەی زمانی کوردییان وەرگرتووە.

هەر بەم بۆنەیەوە ڕۆژی چوارشەمە، 19ی بەفرانباری ساڵی 1397/2718، سەعات 3ی دوانیوەڕۆ، ڕێوڕەسمەک لە #مجتمع_فرهنگی_هنری‌ی شاری شنۆ بەڕێوە چوو.

لەم کۆڕەدا، بڕوانامە بە فێرخوازانی دەرچوو درا، وێڕای ئەوە هەندێ وتاری بەتوێکڵ، هەروەتر چەند گۆرانییەکی خۆشی کوردی لە لایەن مامۆستا و هونەرمەندی گەورەی شارەکەمان، #ئەحمەد_لاوە پێشکەش کرا.

بۆ دیتنی وێنەکان کرتە بکە سەر بەردەوام.

بە ناوی خودا

مژار: لە دوایین چالاکییەکانمان لەمەڕ فێرگەی زمانی کوردیی شاری شنۆ و خولی نوێی ڕێنووس و کاری بانگهێشت،  ڕۆژی هەینی، بە هیوای خودا چووینە چوار مزگەوتی گوندەکانی:  حەسەننووران، سینگان، گوندەوێڵە و تاچیناوێ.

لەم چالاکییەدا داوا لە مامۆستایانی ئایینی دەکرێ کە چەند خولەکەک باسی فێرگەمان بۆ بکات هەرچەند ڕۆژەک پێشتریش بە مامۆستایانی ئایینی کوترابوو.

لە دوای تەواوبوونی نوێژی جەماعەت لەکن دەرگا لاپەڕەیەک بە هاوشارییان و گوندییانی ئازیز درا.

بەشاربووانی چالاکی: کاک عەبدوڵڵا سەلامەت، فەرشاد نەبیزادە، موزەفەر عەزیزی و هەژار شنۆیی

شوێن: شاری شنۆ دوکان بە دوکان، گوندەکانی حەسەننوران، دێشەمس، سینگان، گوندەوێڵە و تاچیناوێ.

ڕێکەوت: 1397/9/1

ڕادەی بەشداربووان: لە گوندەوێڵە: 15 کەس   حەسەننوران: 10 کەس   دێشەمس: ناتەواو    شاری شنۆ: 20 کەس

شرۆڤەی زیاتر: کرتە بکە سەر بەردەوام بۆ دیتنی وێنەکان و باس لە چۆنیەتی بەشداری خەڵک و چالاکی.

بە ناوی خودا

پۆلی فێرکاریی ڕێنووسی سەرەتایی/ئارامی زمانی کوردی لە شاری شنۆ

وانەبێژ: سارا خەنشا

شوێن: ساختومانی پیران (فێرگەی زمانی کوردی)

ڕێکەوت: 1397/5/1

بۆ زانیاری سەبارەت بەم خولە لەسەر بەردەوام کرتە بکە.

بە ناوی خودا

مژار: بەڕێوەچوونی ئەوەڵین خولی فێرکاریی ڕێنووس و زاراوەی کورمانجی لە شاری شنۆ.

مامۆستای وانەبێژ: هەژار شنۆیی

شوێن: ساختومانی پیران (فێرگەی زمانی کوردی)

ڕێکەوت: 1397/5/1

ڕادەی بەشداربووان: 11 کەس

شرۆڤەی زیاتر: لەم خولە کتێبی "مووسا قولیکی میلان" خوێندرا و قوتابیان زۆر چالاکانە بەشداریان کرد و توانییان تا ڕادەیەکی زۆر دەگەڵ زاراوەی کورمانجی ناسراو بن و بتوانن ڕێنووسی کورمانجی چالاکانە بخوێنن، لەم خولە،  ڕێزمانی کورمانجیش تا ڕادەیەکی زۆر خرایە بەر باس و فێر کردرا.

دوو کەسیش کە هەر خۆیان کورمانج بوون لەم خولە بەشدارییان کرد.

100 سترانی کورمانجیش درایە خوێندکاران بۆ فێرکاریی زیاتر

بۆ دیتنی وێنەکان و زانیاریی زیاتر کرتە بکە سەر بەردەوام

بە ناوی خودا

مژار: خولی ڕێنووسی سەرەتایی بۆ ئاستی کەم‌خوێندەواران

مامۆستای وانەبێژ: ئاسیە ئاسریس

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی

ڕێکەوت: 1398/10/22

ڕادەی بەشداربووان: 8 کەس

شرۆڤەی زیاتر: بیست و دووی بەفرانبارەوە دەستی پێ کردووە ئێستا کۆی بەشداران هەشت کەسن و لانیکەم مانگێک لە وەرزی بەهاریش دەخەیێنێت بۆ تەواوکردنی

بە ناوی خودا

مژار: خولی کورمانجی لە سەرەتایی خەزەلوەرەوە دەستی پێکردووت و بە هومێدی خودا ئاخیری ئەو مانگەی تەواو دەبێت یانی کۆتایی ڕێبەندان.

مامۆستای وانەبێژ: سالار نەبیزادە

شوێن: فێرگەی زمانی کوردی

ڕێکەوت: 1398/8/1

ڕادەی بەشداربووان: 8 کەس

شرۆڤەی زیاتر: هەموو جورەک فێرخوازەکی تێدایە ئەوانەی کە دەورەکانی پێشێ بەشدار بوونە چ ڕێنووسی سەرەتایی سۆرانی و چ ڕێزمان یان خود خولەکی کورمانجیان دەرباس کردووە گەلێ باشن.

بۆ ئەوەڵ جاریش لەم خولە تەنیا ڕێنووسی کورمانجی دەخوێندرێ.

بۆ دیتنی وێنەکان ئەم خولە لەسەر بەردەوام کرتە بکەن