Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)

Hinek taybetmendiyên erênî ya rênivîsa kurdî-latînî henin ku, dibin sedemê bedewbûn, tekûzbûn, pêşketîbûn û serxwebûna wê rênivîsê. Herwekî nivîskarê hêja Bavê Nazê[1] jî amaje iye; hinek ji wan taybetmendiyan û pirsgirêkên elifbêya kurdî-erebî wiha ne:

1- Elifbêya kurdî elifbêyeka fonêtîkî ye, ango her tîpek ji bilî pevdenga (xw)’yê, nîşana dengekî ye. Ji ber vê yekê elifbêya kurdî-latînî baştir ji elifbêya kurdî-erebî li sewt û dengên zimanê kurdî tê.

Ziman: Zanyar Mîr Celadet Alî Bedir Xan, Danerê Elifbêya Kurdî-Latînî

Senar (Mûsa Qulîkî Mîlan)

Birastî hinek kes di vê cîhanê de henin ku, serkaniya bereket û şanaziyê ne. Ev bereket û şanazî ne tenê ya neteweyekî û welatekî ye; belkî ya timê cîhanê û mirovatiyê ye. Herusa mirina wan kesan jî ziyaneka mezin e, ne tenê bona neteweyekî û welatekî; belkî timê cîhanê ziyanê jê dibînin.

Malbata hêja û birûmet a Bedirxaniyan weke çavkaniyeka welatparêz, rewşenbîr û siyasetmedar, yek ji wan malbatên serfiraz û xwedanbandor li Kurdistan û cîhanê ye. Bandor û hîkariya vê malbata qedirbilind di warê dîrok, çand, ziman, wêje, rewşenbîrî, welatperwerî û doza gelê kurd de, pir zêde û gelekî girîng e. Camêrên vê malbata birûmet gelek berhem û çelengiyên kurdan nîşanî cîhanê dane.

Xelîl Xeyalî (1876-1926 ji Modka ye, ji qebîleya “Mûdan” e. Li cem Seîdê Nûrsî (1876-1960) ders girtiye û gelek di bin bandora wî de maye. Di dawiya sedsala 19an de çûye Stenbolê û li wê derê li ser xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî xebat iye. Di sala 1908an de li Stenbolê di damezirandina komeleyên bi navên “Kurd Te’avun û Teraqî” û “Kurd Neşrê Me’arif” de cih girtiye. Ji bo perwerdeina zarokên kurdan bi zimanê kurdî di sala 1910an de ji aliyê  komeleya “Kurd Neşrê Me’arif” ve li Çemberlîtaşê yekemîn dibistana kurdî bi navê “Kurd Nimûne İbtidaîsi-Meşrutiyet” hatiye veki- rin. Xelîl Xeyalî di veina vê dibistanê de rolek mezin lîstiye. Di vê dibistanê de li gor elfabeya wî ya ku em ê jê behs bikin, perwerdeyî bi zimanê kurdî hatiye in. Di sala 1912an de li Stenbolê ji aliyê hinek xwendevanên kurd ve komeleya “Hêvî” hatiye damezirandin û heta Şerê Cîhanê yê Yekem dewam iye. Xelîl Xeyalî di damezirandina vê komeleyê de jî roleke girîng lîstiye.[1] Armanca herî girîng ya vê komeleyê ji bo hêsanina xwendin û nivîsandina bi zimanê kurdî amadeina elfabeyeke kurdî bû. Xelîl Xeyalî di kovara bi navê “Rojî Kurd” de, ku organa weşanê ya vê komeleyê bû, li ser xwendin û 

Bi munasebeta vê rojê, dixwazim li ser dewra sereke ya çapina eserên kurdî, xebatên li ser nivîsandina kurdî û alfabeyê bikim. Babeteke girîng a weşanên salên destêka 1900î, nivîs û gengeşeyên li ser xebata ziman û eserên kurdî ye. Di vê çarçoveyê de; ji nû ve çapina berhemên klasîkên kurdî, nivîs û nûçeyên di derheqê xebatên rêxistinên kulturî û sîyasî yên kurdan de, sansora li ser zimanê kurdî, meseleya şêwe û dîyalektan, hewldanên standartina zimanê kurdî û çêina alfabeyeke nû, babetên tewr girîng ên nivîs û nivîskarên weşanên wê demê bûn.

Feqet îro dema ku behsa bikaranîna alfabeya latînî ji bo nivîsîna zimanê kurdî bête in, pêşîyê Celadet Bedirxan tête bîra me. Bêguman di pêkanîna şiklê dawî û tetbîqina vê alfabeyê de para Celadet Bedirxan û ekola Hawarê gelek zêde ye. Lêbelê di kudandina vê rê de keda gelek mirovên berîya wî jî hene, divê ew jî bêne bi bîrxistin û ev encam, wek pêvajoyeke gehiştî û kolektîf bête dîtin. Lewra li ser vî babetê nêrînên cihê cihê hene.

Qedrî Cemîl Paşa, di bîranînên xwe de li ser rabirdûya xebata bikaranîna alfabeya latînî û gengeşeyên li ser vî babetê dibêje:

“Pêşniyara qebûlina tîpên (herfên) latînî, cara yekemîn di sala 1913yê de ji layê memurê posteya Stenbolê Fewzî Beg ve hatîye in ku bi xwe jî endamê Komela Hêvî bû. Her weha Dr. Abdullah 

با سلام 

 برای ثبت‌نام آموزش زبان کردی در بخش های آموزش:

1-نوشتار ابتدایی: ڕێنووسی سەرەتایی ئارامی (سۆرانی)   لاتینی (کورمانجی)

2-دستور زبان: ڕێزمانی کوردیی ژووروو (سۆرانی)    کوردیی خواروو (کورمانجی)

فرم زیر را پرکنید و در بخش "کلاس موردنظر" یکی از بخش های بالا را باساس سابقه خود انتخاب کنید.

توجه : این دوره‌ها به ترتیب می‌باشد یعنی اگر دوره "" 1-ڕینووسی سەرەتایی"" را نگذرانده باشید نمیتوانید در دوره ""2-ڕێزمان"" شرکت کنید.

برای کسب اطلاع بیشتر درباره دوره ها، چگونگی ثبت‌نام، منابع دوره ها، شناخت کادر آموزشی "فێرگەی زمانی کوردی_شاری شنۆ" و بسیار اطلاعات دیگر پیشنهاد میکنم حتما روی راهنما/عکس کلیک کنید در غیر این صورت به ادامه مطلب بروید و در بخش "ڕێنووس سەرەتایی" فرم 1 یا ڕێزمان فرم ٢ ثبت نام خود را کامل کنید.

راهنــما

مهم ترین سوالی که در این بخش با آن مواجه می‌شویم پاسخ به این سوال است که:

نوشتار ابتدایی زبان کردی چه اهمیتی دارد؟

در جواب به این سوال باید گفت که نوشتار ابتدایی زبان کردی در اصل زیربنای یاد گرفتن تمام بخش‌های آموزش زبان کردی است برای تمام کسانی که می خواهند به زبان کردی بنویسند، بخوانند و یا یادبگیرند نوشتار ابتدایی زبان کردی واجب و ضروری است.

چنانکه، در حدی برای کردزبانان مهم است که اگر نتوانند به زبان خودشان بخوانند و بنویسند بنا به گفته‌ی سازمان یونسکو"بیسواد" محسوب میشوند حتی اگر در به کارگیری زبان‌های دیگر به استادی رسیده باشند.

پس یادگیری این بخش از آموزش در هر صورتی لازم و ضروری است.

برای توضیحات بیشتر و نحوی یادگیری "آموزش نوشتار کردی" پیشنهاد میکنم به ادامه مطلب مراجعه کنید.

Kurdish Alphabet - ئەلفبێی کوردی

Learn Kurmanji Kurdish ‏ فێربوونی زمانی کوردی کرمانجی لە ڕێگەی ئاوازو چەند وانەیەکی کورت.

 نەرمەواڵەکانی ئەم بەشە کە دەتوانن لە (ادامه مطلب) دایان بگرن

فێربونی کوردی بۆ منداڵان

فێربوونا پیتێن كوردی

 فێربوونی کورمانجی

ئەلفوبێکانی کوردی kurdish‏

Kurdish Alphabet - ئەلفبێی کوردی

منداڵانی کوردستان

Learn Kurdish‏/کوردیی کورمانجی بە وێنە

كه‌لاسو یوه‌مو هورامى

نەرمەواڵەکانی ئەم بەشە

وتەی زێریین

وتەی ئاڵتونی

وتەی ناوداران1

وتەی ناوداران2

وته به‌نرخه‌کان

پەندی پێشینان کوردی، پیرەمێردوتە

ووتەی بە نرخ

ووتەی ناوداران3

وتە و ئامۆژگاری

وتەکانی ئارام